Justyna Zieliska: Niby kady wie, co to jest stojak na rowery, ale chyba ma inne wyobraenie na temat jego wygldu.

To wcale nie jest takie oczywiste dla kogo, kto nie jedzi na rowerze. Norma dla stojakw na wiecie jest taka, eby mona byo rower zapi U-Lockiem, za koo i za ram, i eby mona go byo oprze o ten stojak. A w przypadku wyrwijkek, gdzie s tylko takie cienkie sloty, rower jest tam bardzo niestabilny i moe si w kadej chwili wywrci.

Skd zatem to nasze upodobanie do wyrwijkek?

To wynika z niewiedzy. Akurat te stojaki s pamitk po komunizmie. Wtedy byy tylko pelikany, skadaki i kolarki, bez przerzutek i z cienkimi koami. Dao si je bezpiecznie przypi do tych stojakw starego typu. W tej chwili ju s inne rowery, z przerzutkami w koach, ktre czsto si uszkadzaj po wpiciu w wyrwijkko.

Mamy dobre stojaki w Rzeszowie, te u-ksztatne?

Oczywicie, s w dwch miejscach: przy Tesco Extra na Powstacw Warszawy i przy Millenium Hall. S to tzw. stojaki u-ksztatne, w ksztacie odwrconej litery “u”. No i s te stojaki Allegro z akcji “All for Planet”. One te speniaj powysze kryteria. Tylko, e nie wszystkie z nich s dobrze ulokowane.

To znaczy?

Stojaki przy Millenium Hall s bardzo fajne, tylko e jedna lokalizacja jest nietrafiona – z tyu, nie przy wejciu, nie widzielimy by ktokolwiek parkowa. Najbardziej trafione s te pod dachem, bo w razie deszczu siodeka nie zmokn. Dlatego najwicej rowerw jest tam przypitych. W tej chwili na terenie wok i na dziedzicu Millenium Hall jest sze stanowisk po 10 stojakw – przy jednym sta nowisku mieci si 20 rowerw. Dobra praktyka ze wiata jest taka, e na 500 m2 powinien przypada jeden stojak. Powierzchnia uytkowa Millenium Hall wynosi ok. 60 tys. m2 , wic cznie powinno tam by ok. 200 stojakw. Nie ma te specjalnych stojakw dla pracownikw, ktre mogyby powsta w parkingu podziemnym.

Czy jakie jeszcze lokalizacje s nietrafione jeli chodzi o te bezpieczne stojaki u-ksztatne?

Tak, chodzi o te stojaki z akcji “All for Planet”. Rzeszowianie mogli gosowa, gdzie powinny si znale. Codziennie wchodzilimy na stron i gosowalimy. Miay m.in. powsta naprzeciwko kina Zorza – wci s tam wyrwikka, no i na pl. Farnym, ale konserwator zabytkw nie chcia si zgodzi, by je tam postawi. Twierdzi, e nie bd pasowa do zabytkowego otoczenia. Poza tym, gosowalimy za tym, by ustawi stojaki na Rynku – to postawili je na parkingu obok, gdzie nawet trudno wjecha, bo s krawniki i niezbyt komfortowa nawierzchnia.

Swego czasu walczylicie o stojaki przy sklepach i galeriach handlowych w ramach akcji „Rowerem na zakupy”. Co z tego wyniko?

Duy by odzew, ale mae zainteresowanie. To ciki temat w gruncie rzeczy. Pierwsze pytanie od wacicieli tych galerii – ile mniej aut zaparkuje pod galeri – ich zdaniem ubyoby im klientw przez zmniejszenie liczby miejsc dla samochodw. Tylko Millenium Hall si zgodzio. W odpowiednim momencie pogadalimy z architektem tej inwestycji i uwzgldni miejsca parkingowe dla rowerw. Obiecane te mamy, e bd stojaki przy Galerii Plaza, jak tylko skoczy si tam remont tego parkingu i caego kompleksu – wok parkingu maj by stojaki.

A do teraz widz, e np. przy Grafice ok. 20-30 rowerw jest zaparkowanych przy rnych barierkach i latarniach, bo nie ma tam stojakw.

Z Lidlem na Hetmaskiej te ciki temat. Tam s fatalne stanowiska. Obok, gdzie s wzki zakupowe s tylko takie haki, gdzie wprowadza si przednim koem rower. To jest bardzo niepraktyczne, wic ludzie zapinaj rowery do barierek przy schodach. Dzwonilimy w tej sprawie do Lublina, pniej skierowali nas do Krakowa. Na razie nic nie wskralimy.

Czy gdzie jeszcze udao si wywalczy stojaki?

Tak, na os. Kmity naprzeciwko sklepu Frac na ul. Bohaterw. Powstay tam w trzy dni, panowie sami zespawali. Jak si chce, to si da.

A jak jest w innych miastach?

W Toruniu do 2010 roku powstao 350 stojakw u-ksztatnych, w tym roku bdzie 100 kolejnych. Bezpieczne stojaki zacz tam te w kocu stawia uniwersytet. A u nas i uniwerek, i polibuda maj wyrwijkka, nawet przy tym nowym budynku “wielorybim” na terenie kampusu PRz. Przy uniwerku o tyle jest fajnie, e te stojaki s pod dachem. Po prostu, osoby z administracji, ktre za to odpowiadaj nie wiedz, jakie s obecnie standardy. Dopki si im tego nie uzmysowi, to bd wci powstaway wyrwijkka.

W odzi z kolei, ktre to miasto jest najlepsze w kraju pod wzgldem rozbudowy infrastruktury rowerowej, postawiono ju 700 stojakw u-ksztatnych. W tym roku powstanie kolejne 200 stojakw. Poza tym, tam do miejscowych planw zagospodarowania przestrzennego prbuje si przewalczy, by uwzgldniay lokalizacje miejsc parkingowych dla rowerw. Udao nam si to zaatwi w przypadku Millenium Hall.

Dlaczego walczycie o stojaki zamiast o cieki rowerowe?

Bo w tym roku robimy takie tematyczne masy krytyczne. Pierwsza bya z Afryk Nowaka, druga “legalem po Rynku”, no i trzecia bdzie pod hasem “wyrwikko to nie stojak”. Dlaczego? Bo ludzie prdzej co takiego zaapi, ni do ciki temat polityki rowerowej. Jest ogromne zapotrzebowanie na stojaki, wystarczy si przej po miasteczkach studenckich, szkoach, gdzie wszystkie stojaki s zajte. A drugie tyle rowerw jest przypitych, gdzie si tylko da. Teraz, eby byo w Rzeszowie wzgldnie normalnie, to potrzeba 200-300 stojakw.